Ontstaan in China.
Het sociaal kredietsysteem
Het sociaal kredietsysteem is een plan van de Chinese regering. Het plan houdt kortweg in dat alle Chinese burgers een bepaalde score krijgen op basis van hun gedrag. Op basis van deze score kunnen mensen op een zwarte lijst worden geplaatst en allerlei (voor)rechten verliezen, zoals de mogelijkheid geld te lenen of naar het buitenland te reizen, toegang tot sociale voorzieningen of de kans op een (goede) baan.
Sociale kredietsystemen
Het plan is in 2014 voor het eerst bekend gemaakt. Het lijkt erop dat de Chinese overheid erop doelt het systeem in 2020 in te voeren. Er wordt veelal gesproken over ‘het sociale kredietsysteem’. In werkelijkheid is echter sprake van verschillende sociale kredietsystemen. Lokale overheden voeren hun eigen systeem en ook private partijen kunnen gebruik maken van een systeem in eigen beheer.
Sesame Credit
Een voorbeeld van zo’n privaat systeem is het Sesame Credit systeem. Dit systeem is gelanceerd na toestemming te hebben gekregen van de Chinese centrale bank (PBOC) om te experimenteren met het sociale krediet systeem. Inwoners hoeven geen gebruik te maken van het Sesame Credit systeem, op dit moment werken ze met een opt-in. Sesame combineert de data onder andere met een datingwebsite, waardoor mensen ook op basis van hun score aan elkaar gematched kunnen worden.
De score wordt bepaald op basis van:
35% eigen financiële geschiedenis. Hieronder vallen betalingen, schulden en of boetes op tijd worden betaald.
25% financiële status. Hiermee wordt bedoeld in hoeverre een persoon in staat is om ook daadwerkelijk de spullen die hij of zij aanschaft te betalen. Ook het saldo op het moment dat een bijvoorbeeld een auto wordt aangeschaft speelt hier mee.
20% online gedrag en voorkeuren. Hierbij zijn de hoeveelheid van aankopen en de mate waarin het account wordt gebruikt gemoeid.
15% persoonlijke eigenschappen. In deze categorie spelen onder andere opleidingsniveau, het adres en registratie bij andere organisaties mee.
5% netwerk en relaties. Hier spelen het aantal online contacten, de macht die deze persoon binnen zijn of haar netwerk heeft en de (online) interacties met anderen een rol.
Een goede score kan voordelen met zich meebrengen, daarom hebben in 2017 zich al 520 miljoen Chinezen zich vrijwillig aangemeld. Zo kunnen mensen met een goede score voorrang of financiële voordelen krijgen bij medische behandelingen, producten als telefoons en auto’s vrijblijvend testen, hoeven zij niet altijd borg neer te leggen, kunnen zij zonder abonnement boeken bij een bibliotheek lenen en hebben zij toegang tot luxe wacht-lounges op treinstations.
Data
Voor de score kan gebruik worden gemaakt van big data die afkomstig is uit tal van databases, zoals de gegevens van politie, financiële instellingen en internetbedrijven. Ook iemands uitlatingen op sociale media en de personen waarmee iemand omgaat, kunnen invloed hebben op de score. Andere factoren waar tijdens lokale proeven naar gekeken wordt, zijn het gedrag van burgers in de openbare ruimte, bijvoorbeeld of iemand zijn hond aan een riem heeft om hoe vaak iemand door rood loopt. Via datamining kunnen providers een vrij compleet sociaal profiel opstellen door het combineren van locatie, gezondheids- en verzekeringsgegevens, chat- en mailactiviteiten, financiële situatie, deelname aan sociale media en games, domotica-statistieken, nieuwsbronnen, shopping-historiek en dating-gedrag. Het is echter niet helemaal duidelijk of en in hoeverre de overheid al deze data in kaart brengt.
Blacklisting
De Chinese overheid heeft de macht om mensen op een zogenaamde “blacklist” te zetten, net zoals zij mensen met een goede score op een “redlist” kunnen plaatsen. Een “blacklist” straft negatief gedrag, een “redlist” beloont juist positief gedrag. Redenen om op een dergelijke blacklist terecht te komen zijn bijvoorbeeld het niet betalen van boetes, het verliezen van rechtszaken of frauduleus gedrag vertonen. Bij het afstraffen van dergelijk slecht gedrag moet worden gedacht aan het ontzeggen van reizen per vliegtuig of hogesnelheidstrein, het ontvangen van private educatie, slapen in luxehotels en het kopen van luxegoederen via het internet. Ook kunnen subsidies of het aannemen van goedbetaalde banen op losse schroeven komen te staan.
Omdat het systeem nog niet volledig in werking is getreden, is het nog niet duidelijk wat de impact precies zal zijn. Het zal ongetwijfeld risico’s met zich meebrengen, zowel voor inwoners als bedrijven.
Lees ons volgende artikel over social credit die het WEF voor ogen heeft!